Fotoğrafta Histogram nedir ?

Fotoğraf ile uğraşanların, özellikle de dijital fotoğraf çeken profesyonel veya amatör fotoğrafçılar için vazgeçilmemesi gereken histogram terimi nedense fazla önemsenmiyor veya hiç kullanılmıyor. Bize göre histogram, dijital fotoğraf ile uğraşan herkesin ilk olarak bilmesi gereken konuların başında gelmesi gerekir. Bu sebeple herkesin anlayacağı ve kullanabileceği şekliyle biraz histogramdan bahsedelim.

Öncelikle Histogram kelimesi Yunanca histos ve gramma kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşmuş, kısaca dikey dikdörtgen sütunlarla grafik oluşturmak olarak açıklanabilir. Histogram nedir terimi genel ve ilk olarak 1895 yılında istatistikçi Karl Pearson tarafından kullanılmıştır. Aslında matematiksel bir terim olan histogram fotoğrafçılar için nasıl bir anlam ifade ediyor ve bunu nasıl kullanabiliriz gibi sorulara cevap vermeye çalışacağız.

Histogram Nedir

Öncelik ile bilmemiz gereken dijital fotoğrafların piksel olarak adlandırılan noktacıklardan oluştuğudur. Bu noktacıkların her biri ise belli bir ışık değerine sahiptir, bu anılan değer” 0 “ (tam karanlık) ile “255” (tam aydınlık) arasındaki skaladır. Histogram ise tüm bu piksellerin ışık değerleri ile Yatay eksende (x ekseninde) ve dikey eksende (y ekseninde) pikseller ile oluşturulmuş grafiktir. Bu grafik fotoğrafçılar için önemli ve vazgeçilmez olmalıdır. Nedeni ise pozlamanın sağlıklı olarak yapılıp yapılmadığını belirlememize çok yardımcı olmasıdır.

Bilinmesi gereken diğer bir konu ise her fotoğrafın histogramının birbirinden farklı olduğu ve her ayrı  fotoğraf için histogramının standart şekilde olması gerekliliğinin bulunmamasıdır. Fakat bu sefer doğru pozlama’yı nasıl tespit edeceğiz?

Histogram Nedir

Histogram skalasında sol kısımdan sağ kısma doğru gidildiğinde ışık değeri 0 dan 255 ‘e doğru (siyahtan beyaza) artacaktır. Dolayısı ile yatay eksende 0 değerdeki noktada olan yükseklik  o kısımdan detay alınmayan pikselleri, aynı şekilde en sağdaki 255 ışık değerindeki yükseklik yine bize o kısımdan detay alınamayan (beyaz bölge olduğu için patlamış) pikselleri gösterecektir.

Genel olarak fotoğrafımızı çektikten sonra fotoğraf makinasının LCD ekranına bakarak resmin doğru pozlanıp pozlanmadığını anlamaya çalışırız fakat bu oldukça yanıltıcı bir uygulamadır. Fotoğraf makinamızın LCD ekranındaki fotoğrafa bakarak karar vermemiz gereken tek parametre fotoğrafın kadraja yerleşim şekli olmalıdır. Bunun dışında pozlama ile ilgili kararları verirken tamamen histograma bakarak tespit etmeliyiz. Bunu aşağıdaki bir fotoğraf üzerinden örnekle açıklarsak

Histogram Nedir

Şekil_1

Şekil 1 de görüldüğü gibi çektiğimiz fotoğrafa ait histogram değerlerine bakarsak  karmaşık bir grafikle karşılaşırız, yapmamız gereken şey ise çok basit, grafiğin en baş ve en son tarafına baktıktan sonra, bu histogram’da dikkat etmemiz gereken kısım ise sağ taraftır. Sağ taraf bize, fotoğrafımızda yüksek ışık değerlerine ait hiç piksel olmadığını hatta yüksek ışık değerlerinin skalanın dibine kadar devam ettiğini (kırmızı ile işaretli alan), buna rağmen diğer tarafta karanlık ve detay alınmamış birçok pikselinde olduğunu anlatıyor. Bu durumda fotoğrafın az pozlandığını anlıyoruz ve bu değerlere göre fotoğrafın 1 veya 1,5 stop daha fazla pozlanması gerektiği sonucuna varabiliriz.

Şekil-2

Şekil 2 de ise histogram da ilk dikkatimizi çeken bölge bu sefer sol taraf oluyor. Yani fotoğrafta az ışıklı bölüme ait hiç piksel olmadığını görüyoruz (kırmızı ile işaretli alan). Buna rağmen sağ tarafta tam ışık almış alanların fazla olduğunu görüyoruz. Bu histogramı fazla pozlanmış, ya da diğer bir tabirle patlamış olarak değerlendirebiliriz. Ayarlarda yapmamız gereken ise pozlamayı 1 veya 1,5 stop değeri kadar daha azaltmalıyız.

Şekil-3

Şekil 3 deki histogramımızı incelediğimizde oldukça dengeli bir dağılımla karşılaşıyoruz ve sonuç olarak pozlamanın doğru yapıldığına karar verebiliriz. Daha önce de altını çizdiğimiz gibi pozlaması doğru yapılmış olan fotoğrafın histogramı şekildeki histogram da gördüğümüz iniş çıkışlara benzer olmayabilir, olmak zorunda değil, yine aynı şekilde sağ ve sol bölgelerde dengeli olmak zorunda değil.

Şekil-4

Şekil 4 deki histogram da ise doğru pozlanmış bir fotoğraf ama görüldüğü gibi oldukça farklı bir dağılıma sahip bir skala. Burada doğru pozlama ile anlatmak istediğimiz dijital fotoğraf makinamızın izin verdiği tüm dinamik aralıktaki detayları alabilmek ve bunu kaydedebilmektir. Bazı farklı durumlarda örneğin silüet fotoğraflarında histogram tamamen sola yanaşmış olacaktır. Çektiğimiz fotoğrafların makine üzerinden histogramlarına bakarak ve belirli bir süre sonrada deneyim kazanarak doğru pozlama yapıp yapmadığımızı resimlere bilgisayardan bakmadan da anlamamız mümkün ve Renkler için ise aşağıdaki şekil açıklayıcı olacaktır.

Histogram

Hoşçakalın…