Fotoğrafta Doğru Pozlama nedir

Fotoğrafçılıkta en korkulan bölüm yani doğru pozlama; Fotoğraf makinemizin deklanşörüne bastığımız anda diyaframı açılır ve belli bir sürede açık kalıp kapanır. Diyaframın açık kaldığı bu süreye pozlama süresi denir. Diğer bir anlatımla diyaframın açılıp kapanma hızı veya makinanın perde hızı olarak ta tarif edilir. Perdenin bu hızı diyaframın (aperture) açık kaldığı süre içinde filme veya sensöre düşen ışık miktarını da belirler. Pozlama süresi saniyenin 1/5000 gibi çok küçük bir bölümü olabileceği gibi 1-2 dakika hatta daha uzun bir zaman dilimi ‘de olabilir.

Bu konuda şu veya bu değerleri kullanın demek imkansız gibi çünkü çekimin yapıldığı saate, çevre ve mekandaki ışık kaynaklarına göre kullanılacak olan değerler değişmekte. Ama fotoğrafta pozlama nedir konusunda genel bir rehber sunmak mümkün.

Uzun Pozlama: 114sn, ISO:200, Diyafram:10mm@f/7.1

Öncelikle makinamızda ayarlayacağımız ilk şey ISO, olabildiği kadar düşük ISO kullanmak, özellikle fotoğraf çekerken mümkün olduğunca ISO 100 civarlarını geçmemek. Bu değer hem daha kaliteli olan fotoğraf çekmemiz için önemli, ayrıca daha uzun enstantane kullanabilmemize de olanak sağlar.

Peki  öyleyse diyafram ve enstantane ‘yi nasıl ayarlayacağız? Genelde gece çekimlerinde aşağıdaki gibi davranabilirsiniz ama unutmamak gerekir ki bu kullanılabilecek pek çok farklı yoldan sadece bir tanesi.

1. Çekim modunda enstantane öncelikli olan modu (Tv veya S) seçelim.
2. Fotoğraf makinanız izin veriyorsa jpeg yerine ham çekim (RAW) formatını kullanalım
3. ISO değerini ise ISO 1600 olarak ayarlayalım. Neden ISO1600 derseniz başlangıçta doğru poz lamayı bulabilmek. ISO ’yu düşük değerlerde ayarlarsak doğru olan poz lamayı ilk etapta ayarlamamız zor olacaktır.
4. Deklanşör için 8 saniyeyi seçelim, Neden 8 saniye derseniz başlangıçta doğru poz lamayı bulabilmek için referans noktası olacak. Yıldırım çekiminden örnek vermemiz gerekirse ne kadar uzun çekim zamanlaması kullanırsak tek bir karede arka arkaya da çakarsa o kadar çok yıldırım yakalama şansımız olur.
5. Fotoğrafımızı çektik ve makinenin otomatik olarak karar verdiği diyafram değerini not ederek, f/11 olduğunu varsayalım. Gece fotoğraf çekimi yaptığımız için muhtemelen fotoğrafımız olması gerekenden daha aydınlık olarak çıkmıştır o zaman f/11 değeri yerine f/16 daha doygun siyah tonlama anlamına gelecektir.
6. Çekimimizi yapıp Yıldırımı fotoğrafladık. Şimdi ise pozlama ‘da ince ayarın  yapılması için Histogram ‘a bakmamızın fazla bir yararı olmayacak çünkü gece çekimlerinde histogram hep sola dayanmış vaziyette olacaktır.
7. Şimdide makinemizi M (Manuel) moda alalım ve çektiğimiz fotoğrafın not ettiğimiz değerlerine göre makinemizi tekrar ayarlayalım. Eğer Fotoğrafımız fazla aydınlık ise diyaframı kısarak, fazla karanlık ise de bu sefer diyaframı açarak yeniden ayarlayalım. Bu ayarlardan sonra tekrar fotoğraflarımızı çekelim. İstediğimiz sonuca ulaşıncaya kadar makinamızı ayarlamaya devam edelim.
8. Yaptığımız ayarlar ve Pozlama ‘dan memnun kaldığımızda ise pratik olarak parmak hesabına geçebiliriz: Varsayalım değerler 8″, f/11, ISO da 1600 oldu. Öncelikle ISO değerini 100′e çekersek ISO 1600′den 800′e bir, 400′e iki, 200′e üç, 100′e de dört adımda geçiyoruz yani bu durumda pozlama 4 birim azalmış oldu (o zaman fotoğrafımız karanlık çıkacak) ve diyafram ile enstantane ‘yi de bu durumu dengeleyecek şekilde ayarlamamız gerekecektir. Diyafram ‘ı 4 birim açarsak (11->8, – 8->5,6, – 5.6->4, – 4->2.8) dengeyi sağlamış oluruz. Şayet kit lens kullandığınızı varsayarsak o zaman 18mm’de f/2.8 değerini kullanma şansımız yok. Bu durumda ise f/4 değerini kullanabiliriz yani diyafram ‘ı 3 birim açtığımızda hala 1 birim eksiğimiz var. Bu durumda ise ya ISO’yu 100′den 200′e arttırır ya da enstantaneyi 8″ değer yerine 15″ değer olarak kullanabiliriz. Bu mantık sinsilesi ile istediğimiz şekilde değerlerle oynayabiliriz. Enstantane için genel favori değeri 8″ ya da 15″. 30″ fazla uzun gelebilir.

Yıldırım

Burada anlatılan değerler sadece yol göstermek için. Sizin makinanız ve kullanım şeklinize göre bu değerler elbette değişiklik gösterecektir. En iyi yol bol bol pratik yapmak en azından ise tam duraklık değerleri olan (ISO100, 200, 400 vb;  f/2.8, f/4, f/5.6 vb;  1/30, 1/15, 1/8 vb. ) ezbere bilmekte fayda var.

Uzun Pozlama: 10.9sn, ISO:400, Diyafram:22mm@f/25

Örneğimiz yıldırımdan olduğu için ayarlarımız tamam, peki nasıl olacak da yıldırımı yakalayacağız bir kere havanın uygun şartlarda olması gerekli, enstantaneyi ise uzun tutup ardı ardına çekim yapın buradaki uzundan kasıt 1 saniye değil en azından 8 saniye olmalı. Böyle yaparsanız kadrajı değiştirmeden her fotoğrafın çekimi biter bitmez yeni çekim yapın ve şanslı gününüzde iseniz bir çok yıldırım fotoğrafı çekmiş olacaksınız.

Bir diğer tavsiye ham fotoğrafta (RAW) gerekli programlarla oynama yapabilirsiniz. Fakat aşırı pozlama ‘da gitmiş olan tonlar geri zor gelir, az pozlama ‘da ise karanlık bölgelerde doku bozulması oluşur, onun için siz çekim anında mümkün olduğunca doğru pozlama yapmaya çalışın. Bu uzun zaman dilimlerinde fotoğraf çekerken Tripod kullanmayı sakın unutmayın.

Uzun Pozlama: 30sn, ISO:100, Diyafram:18mm@f/2.8

Hoşçakalın …