Kuş Fotoğrafçılığı ve Kuş Fotoğraf Çekimi

Kuş fotoğrafçılığı kategori olarak “doğa fotoğrafçılığı” olarak değerlendirilse de, genel olarak önemli ayrıcalıklarının olduğu bir “aksiyon” fotoğrafçılığı dır. Sebebi ise fotoğrafını çekmeye çalıştığınız bu uçan canlılar bırakın poz vermeyi, size görünmek istemedikleri gibi büyük çoğunlukla da sizin geldiğinizi önceden fark ederek kaçarlar. Bu yüzden kuş fotoğraf çekimi, çok iyi bir konsantrasyon ve dikkatli olmayı gerektiren bir fotoğrafçılık dalıdır. Fotoğrafını çekmeye çalıştığınız kuşun hangi çalının ya da sazın arkasından çıkacağını, üstelik bu aniden çıkan kuşun hangi yöne doğru uçacağını önceden bilmek veya kestirmek tamamen imkansızdır.
Bu şartlar altında istediğiniz fotoğrafları çekebilmenin çok önemli olan birkaç püf noktası vardır: Bunlar elinizdeki ekipmanı iyi tanımak, kullanım sınırlarını bilmek ve de fotoğrafçılığın temel olan kurallarını çok iyi bir şekilde uygulamak.

Kara Akbaba

Kuş çekimi için geziye çıktığınızda, daha önce hiç görmediğiniz veya çekmeyi çok istediğiniz bazı türler ya da bir kuşun daha önce hiç çekemediğiniz bir pozunu düşünerek gitmiş olabilirsiniz, fakat bu uçucu canlılar için önceden bir program yapmak neredeyse imkansızdır, sizin onların programına uymanız gerekir; örneğin suya dalıp balık yakaladığı andaki bir yalıçapkını, ya da pençelerindeki avıyla birlikte bir yırtıcı kuş gibi.
Bu gibi durumlarda şunu bilmek gerekir: bu gibi istisna pozisyonlar karşınıza hiç çıkmayabilir veya çıkarsa da bu nadir pozisyonun fotoğrafını çekmeniz için çok az zamanınız olacaktır. Bu yüzden konsantrasyonunuzun tamamen bu işe odaklı olması, beklediğiniz an geldiğinde ise en iyi fotoğrafı çekebilmeniz için elinizden gelenin en iyisini yapmanız olacaktır.
Bunun için “netlik”, “net alan derinliği”, “ışık ölçümü” gibi teknik fotoğrafçılık konularına çok hakim olmak gerekir. Örnek olarak güneş gölgesinde kalmış sazlık bir bölgeden kalkan kuş veya kuş sürüsünün fotoğrafını çekerken, kuşların bu gölgeli alandan beyaz bulutların önüne doğru uçtuğunu düşünürsek gölgeli alan ile gökyüzü arasında değişen ışık koşullarını dikkate almamız, bir yandan deklanşöre basmaya hazırlanırken aynı anda kuşun uçtuğu ortama göre’de artı veya eksi pozlama değerlerini çok seri bir şekilde değiştirmemiz gerekebilir.
Kuş fotoğrafçılığı’nda ilk bir kaç gezi sonunda çekim zorluklarının farkına varıp bu iş için gerekli olan bütün yardımcı ekipmanlardan faydalanma yoluna gidilir. Aşağıda kuş fotoğrafçılığı‘nda yoğun olarak kullanılan ekipmanların bir listesi genelde olarak şöyledir:

1. Fotoğraf makinası:
Bütün fotoğraf makinaları bu iş için uygun olmayabilir. Uçucu olan kuş veya diğer türleri çekmek isteyen fotoğrafçının elinin altında “takip edebilme yeteneği yüksek” bir fotoğraf makinası bulunmalıdır.
Fotoğraf makinalarında bulunan “devamlı netleme” yöntemi (Continuous focus – AI Servo- AF-C vb.gibi) makinadan makinaya farklılıklar gösterebilir. Hızlı veya çok zikzaklı uçan kuşlarda bazı fotoğraf makinalar netlemeyi iyi başaramaz. Fotoğrafçı kuşu gözü ile takip etse bile net fotoğrafların çekilebilmesi mümkün olmaz. Bu özelliğin yanında fotoğraf makinasının deklanşöre basılı tutarken “art arda çekebilme hızı” da önemli bir faktördür. Çünkü çoğu kuş özellikle avlanırken insan gözünün görebildiğinden çok daha hızlı hareket eder. Bu sebeple böyle bir anı fotoğraflayabilmek büyük bir ihtimalle bizim göremeyeceğimiz bir ana denk gelecektir. Gözümüz ile göremeyeceğimiz o anın fotoğrafını çekmek ancak deklanşöre basarak arka arkaya o sahnenin fotoğraflarını çekmekle mümkün olacaktır.
Bunun için saniyede en azından 3-5 kare fotoğraf çekebilen fotoğraf makinaları bu tür aksiyon fotoğraflarını çekebilmek için gereklidir. Şayet dalda duran, süzülen vb. gibi kuşların fotoğrafını çekmek istiyorsak o zaman bu özellikli makinalar çok önemli değildir.

Yakın Çekim

2. Süper tele objektifler:
Kuşlara yaklaşabilmek çoğu zaman kolay değildir. Bazen hayal edip çekmek istediğiniz poz sizden uzakta olabilir, ya da çok ender görülen bir kuş türünü karşı taraflarda fark edebilirsiniz.
Bu gibi durumlarda odak uzaklığı 400mm. ve üzerinde olan objektifler, uzak mesafeden kuşları fotoğraflamamıza yardımcı olur. Ancak süper tele objektifler kullanma alışkanlığı gerektiren ve bunun aksi olursa kullanıcı kaynaklı hataları çok gösteren objektiflerdir. Tripod üzerinde kullanılsa bile bu objektiflerde en yaygın oluşan hata titreme sonucu oluşan netsizliktir. Bu yüzden fotoğrafımızı çekerken perde hızına daima dikkat etmeliyiz ve gerekli olduğunda yüksek ASA ayarlarını kullanmaktan kaçınmamalıyız. Kuşa yaklaştığımızda ise düşük mesafe ve yüksek odak uzaklığı nedeni ile alan derinliğinin çok azalması, objeyi netlediğimiz yerdeki küçük bir kaymanın fotoğrafımızın kullanılmaz hale gelmesine sebep olur. Sonuç olarak elimizde kuyruğu net ama kafası net olmayan bir kuşun fotoğrafı kalır. Bu yüzden bu türde olan objektiflerle fotoğraf çekerken bu faktörleri göz önünde bulundurmalıyız.

Telefoto Lens

3. Flaş:
Flaşlar doğa fotoğrafı çekenlerin “standart” olmazsa olmaz ekipmanları arasına girmiştir. Çektiğimiz konu “kuşlar” olunca, bazı zorunlu durumlar kaçınılma hale gelir. Kuşlar konum olarak çoğunlukla sizden yukarıdadırlar, bir ağacın dalları arasında bulunan kuşların arka fonu genellikle parlak veya daha da kötüsü belkide bembeyaz bulutlu olan bir gökyüzüdür. Bu elde olmayan pozisyonun doğal sonucu, kuşun bulunduğu pozisyonun gölge, arka planın da aşırı aydınlık olmasıdır. Flaşlar bu gibi durumlarda fotoğrafçının en büyük yardımcısıdır. Flaşın doğru olarak kullanılması, çektiğimiz bir çok fotoğrafın “çok iyi çekilmiş fotoğraf” kategorisinde kullanılmasına olanak sağlayacaktır.
Fakat flaşların fotoğraf makinasının perde hızını “flaş’ın uyum hızı”na ayarlamak gibi özelliği vardır ve fazla ışıkta makinanın perde hızı yüksek olduğu için flaşın bu hız uyumu düşük kalabilir. Bu sebeple buradaki flaş kullanımı tecrübe ve aşırı dikkat isteyen bir durumdur.

Flaş Uzatma (flaş extenders)

-Konik Flaş uzatmaları (flaş extenders):
Kuş fotoğrafı çekenlerin büyük çoğunluğu objektif odak uzaklığı 300mm. ve üzerinde olan “süper tele” objektifleri kullanırlar. Ancak kullanacağımız flaşlar bu kadar büyük olan odak uzaklıklarında kullanılmak için dizayn edilmemişlerdir. Onun için normal olarak kullanacağımız flaşın ışığı dağılarak çekmek istediğimiz kuşa ulaştığında gücü çok azalmış olacaktır. Bunu önlemek için flaşın önüne, deniz fenerlerinde kullanılan “fresnel merceği” olarak adlandırılan ve flaş ışığını toplayarak istenen noktaya güçlü bir şekilde gönderen “konik uzatmalar” kullanılır. Bu aparatlar sayesinde flaş ışığı dağılmaz ve odaklanarak 20m. gibi uzun mesafelerde dahi etkili olurlar.

4. Monopod:
Arazide hem gezip hem de kuş fotoğrafı çekimi bazı durumlarda Tripod taşımayı zahmetli ve çok yorucu hale getirebilir. Bu gibi durumlarda Tripod yerine bir Monopod bulundurmak hem hafifliği ile hem de pratik ve etkin kullanımıyla fotoğraf çekimlerinde titremeyle kaybedeceğimiz netlik kaybının önüne geçecektir.

Monopod

5. Kamuflaj:

Kuşlara yaklaşıp kuş fotoğrafı çekimi yapmanın farklı ve en yaygın kullanılan yoludur. Fotoğraf çeken kişi üzerine örttüğü veya oluşturduğu bir kamuflaj ağın altında sabırla bekler ve kuşların kendini fark etmeden yaklaşmasını sağlar. Eğer bu bekleyiş doğru yerdeyse bunun ödülü büyük olabilir. Bu tekniği daha iyi kullanarak kuşların çok daha yakınına yaklaşabilir, hatta makro objektiflerle bile kuş fotoğrafları çekebiliriz.

Kamuflaj

Hoşçakalın …